SaaS, PaaS, IaaS: wat betekent het?

Wanneer je informatie zoekt over de cloud, word je al snel om de oren geslagen met termen als IaaS, PaaS en SaaS . IT'ers die er dagelijks mee werken, gebruiken de afkortingen terloops, maar probeer er als buitenstaander maar eens wijs uit te geraken.

Gelukkig ben je hier aan het goeie adres: we leggen je graag het verschil uit tussen de drie begrippen. Al één tipje van de sluier: het zijn drie diensten die met cloud computing te maken hebben. Dat is werken in de cloud, waarbij zo weinig mogelijk op je eigen computer staat.

Het “as-a-Service”-model

Wat als eerste opvalt, is dat elk van deze woorden eindigt op “aaS”, wat staat voor “as a Service”. Dat betekent dat het telkens om 'diensten' gaat, meer bepaald clouddiensten.

Dat betekent dat je zelf niets hoeft aan te kopen, maar eigenlijk de diensten 'huurt'. Dat concept is zo oud als de straat, natuurlijk: wanneer je een poetsman of -vrouw hebt, is die uiteraard niet je eigendom, maar biedt die 'poetsdienst-as-a-service'. Maar dan hebben we 't natuurlijk niet over clouddiensten 😉.

Het grote onderscheid tussen Iaas, Paas en Saas zit 'm in de reikwijdte van de cloudoplossing. Hoeveel moet je zelf voorzien, en hoeveel inbreng heeft je 'as-a-service'-partner?

Je cloud bestaat namelijk uit een aantal onderdelen: infrastructuur (servers, kabels, netwerk, ...), besturings- en veiligheidssoftware (Windows, Linux, antivirus-oplossingen, ...) en uiteindelijke software die je kant-en-klaar kan gebruiken als eindafnemer.

saas-paas-iaas

Dat zorgt voor de driedeling Iaas, Paas en Saas: infrastructuur, platform en software. Daarbij is SaaS de meestvoorkomende clouddienst, die de andere twee clouddiensten omvat. Laat ons beginnen bij de onderste laag: Infrastructure-as-a-Service.

Wat is Infrastructure-as-a-Service (IaaS)?

IaaS staat voor Infrastructure-as-a-Service. Helemaal aan de basis van je clouddiensten zit de infrastructuur. Die kun je afnemen as-a-service: het IaaS-model.

Daarbij krijg je de garantie dat je (bij een goeie service provider) degelijk materiaal krijgt dat altijd bereikbaar is. Daarop ga je dan zelf je besturingssysteem ('operating systems') en andere software configureren.

Met andere woorden: het fysieke luik van je cloud besteed je uit: je huurt 'lege serverruimte' bij een externe partij.

saas-paas-iaas

Bedrijven die overstappen naar de cloud, kiezen vaak voor IaaS. Dat betekent dat ze hun hele ICT-systeem, inclusief opslag en connectiviteit, uitbesteden aan een externe dienstverlener (zoals Combell). Dat is veiliger én makkelijker dan je eigen servers 'on premise' te houden.

In plaats van zelf servers, opslag, firewalls en netwerkapparatuur te kopen, huurt een bedrijf alles als een service, en staat de hele opstelling in een extern datacenter.

Maar vergis je niet: ook al staat je infrastructuur niet meer in je eigen kantoor, je bepaalt bij IaaS nog altijd zelf wat er met die infrastructuur gebeurt. Zo kies je volledig zelf welk besturingssysteem en welke software er op je servers wordt geplaatst.

Vaak wordt IaaS ook een 'unmanaged' cloud genoemd: je serviceprovider garandeert de voorzieningen, maar biedt geen beheer van de software aan. Daar biedt Combell gelukkig een oplossing voor 😉.

Managed IaaS bij Combell

Combell zorgt bij IaaS ook voor managed services. Want hoewel veel bedrijven het voordeel inzien van Infrastructure-as-a-Service, blijven ze worstelen met het feit dat die gehuurde infrastructuur nog steeds beheerd moet worden door eigen systeembeheerders of een IT-leverancier.

Bij Combell nemen we die laatste hinderpaal weg: bij onze managed cloud beheren we je gehuurde infrastructuur én staan we in voor de veiligheid, privacy, monitoring en back-ups van je systeem.

Combell biedt harde garanties voor maximale uptime, maar zorgen tegelijk voor business continuity en disaster recovery. Daarbij komt ook nog eens ons advies bij elk project dat je wil starten.

Bovendien helpen we je ook op weg met DevOps, zodat je ontwikkelaars in de toekomst applicaties of websites bouwen die nog beter zijn afgestemd op je infrastructuur. Op die manier worden alle zorgen in verband met uptime uit je handen genomen.

Bij je managed cloud-oplossing biedt Combell trouwens ijzersterke SLA's, waarin garanties vastgelegd worden over snelle reactietijden of de monitoring van je hard- en software.

Bij Combell kan je zowel unmanaged als managed IaaS afnemen, afhankelijk wat best bij jouw noden past!

De voordelen van IaaS

Wanneer je IaaS afneemt, ben je vooral 'op je gemak', maar de voordelen gaan verder dan dat.

Duidelijke kosten: Je zal niet met onverwachtse investeringen geconfronteerd worden: Onderhoudskosten en investeringen zijn voor de rekening van je servicepartner!
Garanties van je provider. Je serviceprovider zorgt ervoor dat je infrastructuur vlekkeloos blijft draaien. Wanneer je voor managed IaaS gaat, krijg je zelfs garanties dat de werking van je server in de gaten gehouden wordt, en worden die garanties vastgelegd in een Service Level Agreements. Daarbij krijg je de belofte dat je servicepartner bij problemen op een bepaalde manier (snel) aan de slag gaat. Wanneer-ie dat niet doet, zijn er hoge schadevergoedingen aan verbonden.
Controle: Je kan je eigen software erop installeren en dingen uittesten, zonder dat je service-provider er elke keer voor moet tussenkomen.
Zorgenvrij: Het dagelijkse beheer van je infrastructuur is in handen van je provider. Bij managed Iaas ben je ook vrij van zorgen voor systeem- en veiligheidsupdates.
Schaalbaarheid: Wanneer je bedrijf groeit, kan je in een mum van tijd een grotere capaciteit aanvragen bij je provider.

De nadelen van IaaS

De nadelen van IaaS gelden vooral voor unmanaged IaaS.

In verhouding duur. Je huurt je volledige infrastructuur, en daar horen ook alle kosten voor verbruik bij. Zie het als de vergelijking tussen sporadisch een taxi nemen, of een maand lang een auto huren: de huur zal uiteraard duurder uitkomen - tenzij je vaak de taxi neemt!
Privacy is soms een pijnlijk puntje. Bij niet-lokale IaaS-providers (vooral buiten Europa) stel je je ook beter vragen bij de privacy-naleving. Lokale leveranciers zoals Combell zijn wel sowieso GDPR-compliant.
Verantwoordelijkheid: Je moet zelf voor je beveiliging en back-ups zorgen, en de software onderhouden die op je infrastructuur draait. Wanneer je voor managed services kiest, staat je provider in voor je veiligheid, software en back-ups, en is je verantwoordelijkheid heel wat kleiner.

Wie gebruikt IaaS?

IaaS kan je zien als je eigen server, maar op een andere locatie. Ideaal voor bedrijven die hun volledige 'on-premise'-servers willen verhuizen naar de cloud.

Wat is Platform-as-a-Service (PaaS)?

PaaS staat voor Platform-as-a-Service. Daarbij ga je naast je fysieke luik ook het beheer van je besturingssystemen uitbesteden.

Zo kan je bijvoorbeeld aan de slag om software te ontwikkelen in de cloud, om die zelf als SaaS aan te bieden. PaaS richt zich dus bijna uitsluitend op programmeurs: je krijgt een volledig ontwikkelplatform waarop je je eigen toepassingen kan ontwikkelen en publiek beschikbaar maken.

saas-paas-iaas

De voordelen van PaaS

De voordelen van Platform-as-a-Service zijn grotendeels dezelfde als die van IaaS, maar met nóg meer ontzorging erbovenop.

Zorgenvrij. Ontwikkelaars hoeven zich dankzij PaaS geen zorgen te maken over hun systeem of de beveiliging ervan.
Minder opstartkosten en snellere start. Wanneer je een applicatie wil ontwikkelen, hoef je niet je hele infrastructuur te kopen.
Efficiëntie. Als ontwikkelaar kan je je focussen op de ontwikkeling van je eigen software of applicatie, zonder dat je je moet bezighouden met je infrastructuurproblemen.
Flexibiliteit en schaalbaarheid. De rekenkracht van je systeem staat in functie van wat je ermee wil doen, en niet omgekeerd. Je mogelijkheden worden dus niet gelimiteerd door je infrastructuur!

De nadelen van PaaS

Er is één groot nadeel aan PaaS - al weegt dat nadeel vaak niet op tegen de nadelen van een applicatie ontwikkelen op eigen systemen.

'Vendor lock-in'. Wanneer je een applicatie ontwikkelt bij een bepaalde PaaS-provider, ben je daar vaak aan gebonden. Elk platform heeft namelijk zijn eigen standaarden, waardoor applicaties niet zomaar van het ene naar het andere platform overgezet kunnen worden.

Wie gebruikt PaaS?

PaaS is ideaal voor ontwikkelaars van websites of applicaties, die zich geen zorgen willen maken over de veiligheid en besturing van hun gehuurde infrastructuur. Zo kunnen die ontwikkelaars makkelijk SaaS-oplossingen ontwikkelen op het gehuurde platform.

Wat is Software-as-a-Service (SaaS)?

De meest gebruikte vorm bij cloud computing is SaaS: Software-as-a-Service. Wanneer je kiest voor SaaS ga je zelf geen software meer aankopen en lokaal installeren op je computer. Je vervangt die software door software die wordt aangeboden als een online dienst.

Bij SaaS zit je als eindgebruiker in een zetel: je kan je software meteen zonder technische kennis gebruiken! Alle verantwoordelijkheid voor de werking van het product ligt bij de leverancier. SaaS omvat trouwens ook de vormen IaaS en PaaS, maar daarover later dus meer.

Denk bij Software-as-a-Service bijvoorbeeld aan Microsoft Office: vroeger moest je om de zoveel jaar een nieuwe versie op cd-rom kopen, wanneer je de nieuwste functies wilde gebruiken. Nu biedt Microsoft vooral de SaaS-versie van Office aan (in het Microsoft 365-pakket).

Microsoft 365 apps

De belangrijkste eigenschap van SaaS is dat je als klant geen softwarelicentie meer koopt, maar een maandelijks of jaarlijks abonnement betaalt voor de geleverde dienst, vaak gebaseerd op het aantal gebruikers. Daarin zijn alle updates inbegrepen.

Voorbeelden van SaaS

Microsoft 365 (Office 365), met Teams, Word, Excel, Powerpoint, etc...
Een CRM-systeem als Teamleader
Adobe Photoshop en aanverwanten (in de Creative Cloud)
Slack, om informatie te delen op de werkplek
GMail, online mailingsoftware
SiteBuilder, om je eigen website te maken.

Bij Combell ondersteunen we trouwens zelf ook SaaS-oplossingen. We zijn dan ook trots op klanten die hun eigen Software-as-a-Service hebben ontwikkeld. Zoals:

ScriptBook: SaaS die voorspelt of een Hollywood-script kans maakt om een kaskraker te worden.
Yesplan zorgt ervoor dat culturele instellingen hun activiteiten, personeelsbestand en materiaal kunnen beheren via één handige SaaS-tool.
Intouch: mobiliteitssoftware die oa. gemeentes helpt met bewonerskaarten in digitale vorm toe te kennen.

De voordelen van SaaS

Steeds de meest recente versie. Vaak updatet de software zelfs automatisch: zo hoef je niet constant te updaten of een nieuwe versie aan te kopen.
Geen hoge startinvestering. Je betaalt een periodieke abonnementsprijs, dus hoef je niet meteen een torenhoog totaalbedrag te leggen voor de software.
Schaalbaar. Wanneer je nieuwe werknemers aanneemt, kan je in een vingerknip een account aanmaken voor je nieuwe collega. Wanneer je besluit om wat te krimpen met je bedrijf, zijn accounts net zo goed op te zeggen.

De nadelen van SaaS

Elk voordeel heb z'n nadeel, helaas:

De kostprijs in de long run. Wanneer je je totale gebruiksperiode gaat bekijken, kunnen de prijzen wel wat duizelingwekkend zijn. Denk maar aan de zelfstandige graficus die 40 jaar lang een Adobe-pakket van 70 euro per maand gebruikt. Dat komt neer op zo'n 33.000 euro op z'n totale carrière. Slik!
Beschikbaarheid. Wanneer je gegevens in de cloud zitten, ben je volledig afhankelijk van je eigen connectie met die cloud. Met andere woorden: geen internet is geen SaaS. Al kunnen bedrijven zich daar wel tegen wapenen met 'dedicated connectivity' en een eigen bedrijfsnetwerk.
Veiligheid. Je weet niet altijd waar je gegevens opgeslagen worden, dus moet je een beetje vertrouwen op je SaaS-leverancier.

Wie gebruikt SaaS?

SaaS is zo wijdverspreid dat bijna iederéén SaaS gebruikt. Denk maar aan je Outlook- of GMail, of aan Windows 365.  

Combell als cloudpartner

Of je nu een IaaS-oplossing zoekt om over te stappen naar de cloud, of als ontwikkelaar met PaaS een platform wil om je applicatie of SaaS op te ontwikkelen: Combell helpt je daar graag bij.

Daarbij focussen we altijd op drie pijlers: veiligheid, performantie en bereikbaarheid. Zo kan jij gerust werken, op een stevige infrastructuur, op gelijk welk moment!