“Hoe word ik zelfstandige?”

Je hebt de ambitie om te beginnen als zelfstandige, maar je weet niet wat er komt bij kijken ... Heb jij geluk; in dit blogartikel vertellen we jou alles wat je moet weten over zelfstandig worden. Vergeet onze tips niet!

Is zelfstandig ondernemer worden iets voor jou?

"Ik wil zelfstandig worden", velen schreeuwen het van de daken, maar houden het uiteindelijk bij stoere praatjes. Dat komt omdat beginnen als zelfstandige een ingrijpende gebeurtenis is. Zoiets beslis je niet zomaar, je mag niet over één nacht ijs gaan.

Als je zelfstandig ondernemer wil worden, moet je heel goed beseffen dat je leven er helemaal anders zal uitzien dan wanneer je werknemer in loondienst bent. Alleen jij bent verantwoordelijk voor je eigen inkomen.

Eigen baas

Een zelfstandige zaak starten doe je meestal vanuit een bepaalde drijfveer. De drang om je eigen baas te zijn, de wil om je grootste passie als beroep uit te oefenen, de ambitie om een eigen bedrijf uit de grond te stampen ... Als je voelt dat dit idee jou enthousiast maakt, is het vast en zeker het overwegen waard om (kleine) zelfstandige te worden.

Houd er natuurlijk rekening mee dat je bepaalde opofferingen zal moeten maken. Zelfstandig ondernemers leiden vaak een heel druk bestaan. Met als gevolg dat de work-life balance - juist, ja - soms helemaal uit balans is. Daar zal je over moeten waken.

Gelukkig haal je veel voldoening uit je eigen zaak. Want je geeft jezelf de kans om van je passie je beroep te maken. Hou je van afwisseling, uitdaging, verantwoordelijkheid én heb je een duidelijk doel voor ogen, dan is het een goed idee om je plannen concreet te maken.

Zelfstandig worden: voor- en nadelen

Wie logisch nadenkt beseft dat (volledig) zelfstandig worden voor- en nadelen heeft. De puntjes die we hieronder opsommen, zijn allemaal zaken die je moet meenemen in je beslissing om al dan niet voor jezelf te beginnen.

Voordelen aan zelfstandig worden:

Zelf je eigen koers kunnen varen, heel veel vrijheid ervaren ... Dat is voor velen een van de grote voordelen aan zelfstandige zijn. Je kiest wat je doet met je tijd, hoe je je bedrijf uitbouwt en neemt zelf alle beslissingen zonder naar een werkgever te moeten luisteren.

Elke dag je passie ten volle beleven, ook dat is een mooi aspect van beginnen als zelfstandige. Op drukke momenten gaat die voldoening jou ongetwijfeld energie geven.

Alle winst dat je maakt is voor jou alleen. Draait je eigen bedrijf op volle toeren, dan kan je misschien zelfs meer verdienen in vergelijking met een werknemer in loondienst. Je zal er uiteraard voor moeten knokken!

Wil je zelfstandig worden in België, dan zal je al snel merken dat daar financiële uitdagingen bij komen kijken. Denk maar aan btw betalen, investeringen doen, loonkosten dragen ... Gelukkig geniet je ook van enkele belastingvoordelen, door bedrijfskosten te maken.

Nadelen aan zelfstandig worden:

Als zelfstandig ondernemer heb je geen vast inkomen en kan je inkomen variëren, afhankelijk van de markt, klanten, hoe succesvol je zaak is en andere factoren. Dit kan stressvol zijn, vooral in periodes waarin je een lage omzet draait of wanneer je onverwachte investeringen moet doen. Sommige mensen willen daarom liever eerst starten in bijberoep.

Dat je met niemand rekening hoeft te houden, kan als muziek in de oren klinken, maar het kan ook een serieuze uitdaging zijn. Je moet heel veel verschillende balletjes in de lucht houden. Van het runnen van je bedrijf tot de marketingmachine erachter ... Het komt allemaal op jouw nek terecht. Terwijl je in loondienst kan terugvallen op collega's en specifiekere taken hebt.

We willen niet doemdenken, maar we moeten eerlijk zijn: in het slechtste geval gaat het mis met jouw zaak. Wat als je in de schulden zit? Failliet gaat? Wie een eigen zaak wil, moet rekeninghouden met deze risico's. Daarom is het heel belangrijk om het juiste zelfstandig statuut te kiezen. Een eenmanszaak of een vennootschap bijvoorbeeld. Daar zo dadelijk meer over!

Een eigen zaak hebben die floreert, dat komt helaas niet vanzelf. Daar moet je heel wat voor doen, waardoor je werkdagen vaak vroeg beginnen en laat eindigen. In bepaalde periodes zal er dus niet veel tijd zijn voor vrije tijd en ontspanning.

Als zelfstandige moet je zelf voor je sociale zekerheid zorgen. Pensioenrechten opbouwen, uitkeringen krijgen bij ziekte en invaliditeit … Dat moet je allemaal zelf organiseren door sociale bijdragen te betalen. Lees er meer over op de website van sociaal verzekeringsfonds Acerta.

Beginnen als zelfstandige: statuten en vormen

Je kan op verschillende manieren een zelfstandige onderneming starten. Er bestaan verschillende types en ondernemingsvormen.

Onder welke ondernemingsvorm of rechtsvorm je actief bent met je eigen zaak, is heel belangrijk. Want de exacte rechtsvorm bepaalt onder andere welk soort boekhouding je moet bijhouden, welke belastingen je betaalt en wat voor aansprakelijkheid op jou van toepassing is. Pluis alles goed uit en kies de vorm die het beste bij je past.

Statuten:

➡️ Zelfstandige in hoofdberoep

Starten als zelfstandige in hoofdberoep wil zeggen dat je voor de volle honderd procent zelfstandig ondernemer bent. Lees op deze website wat je zeker moet weten over dit sociaal statuut.

➡️ Zelfstandige in bijberoep

Het grootste verschil tussen zelfstandige in hoofdberoep en bijberoep heeft te maken met het sociaal statuut. Wie zelfstandige in hoofdberoep is, is voor de volle honderd procent zelfstandig. Terwijl je als zelfstandige in bijberoep ook nog werknemer bent bij een werkgever.

Ondernemingsvormen:

➡️ Eenmanszaak

Een eenmanszaak start je als natuurlijk persoon. Opgelet: in dat geval is er geen echte scheiding tussen je eigen persoonlijk vermogen en dat van je eigen onderneming.

Concreet wil dat zeggen dat je met heel je vermogen, dus ook met dat van jou persoonlijk, instaat voor de risico's van je eigen bedrijf.

Voor wie als starter de eerste stapjes in de ondernemerswereld zet, komt een eenmanszaak goed van pas. Starten met een eenmanszaak gaat vrij snel en gemakkelijk. Je moet er minder administratie voor in orde brengen, de kosten vallen mee en je boekhouding is eenvoudig bij te houden.

➡️ Vennootschap

Een vennootschap staat gelijk aan een onderneming met rechtspersoonlijkheid. Dat is een zelfstandige onderneming die op juridisch vlak volledig op zichzelf staat. Een vennootschap heeft rechten, plichten en een eigen vermogen dat gescheiden is van het vermogen van de vennoten.

Wist je dat er verschillende vennootschapsvormen bestaan? Zo heb je een vennootschap (bv), naamloze vennootschap (nv) of een vennootschap onder firma (vof). Dat zijn lang niet alle vormen, lees er meer over op de website van ondernemingsloket Xerius.

Stappen om zelfstandig te worden

1️⃣ Research doen en planning maken

Zelfstandig worden of niet? Als je je huiswerk doet en een goede planning maakt, zal het snel duidelijk worden of je eigen zaak kans op slagen heeft ... of niet. Een goede voorbereiding draagt bij tot het succes van je zelfstandig ondernemerschap.

Start eerst met je project tegen het licht te houden. Wil je een kapperszaak starten? Leuk, maar misschien ben jij de zoveelste in je stad of dorp ... Gaat de concurrentie niet te zwaar doorwegen?

Of stel dat je zelfgekweekte planten wil verkopen. Weet je dan wel wie je doelgroep is, wie jouw potentiële klanten zijn en hoe de markt van de plantenshops er momenteel uitziet? Voer een doelgroep- en marktanalyse uit en kom het te weten.

Als je ervoor kiest om je planten online te verkopen, dan heb je een webshop nodig. Daar komt heel wat bij kijken, maar gelukkig vind je hier bij Combell alle tools om makkelijk en betaalbaar een eigen webshop te lanceren. Kies altijd voor een platform dat bij je bedrijf past.

Beginnen als zelfstandige wil ook zeggen dat je maar beter een businessplan (ondernemingsplan) opstelt. Een businessplan is het intern kompas van jouw zaak. Je kan er je doelen, plannen, marketing-acties en je financiële situatie inzetten. Een businessplan is er om naar terug te grijpen als je twijfelt over bepaalde beslissingen.

In je business plan hoort trouwens een afzonderlijk financieel plan. In dat financiële plan houd je de financiële situatie van je bedrijf bij. Zo heb je een beter zicht op je beschikbare budget.

Een businessplan is een leidraad voor jou als ondernemer. Dus zelfs als je niet verplicht bent om het op stellen (bij een eenmanszaak), maak je er toch maar beter werk van. De Vlaamse overheid geeft je trouwens tips om een goed bedrijfsplan op te stellen.

Waarop je je ook moet voorbereiden: het dagelijks runnen van je zaak. Wanneer begin je? Wat heb je allemaal nodig om te kunnen starten? Hoe ga je je producten aanbieden? Met welke leveranciers en/of postorderbedrijven werk je samen?

2️⃣ Alle juridische en administratieve stappen zetten

Wie een eigen bedrijf wil beginnen, moet enkele cruciale juridische en administratieve stappen zetten. Doe je dat niet, simpel: dan kan je niet starten!

Administratieve checklist zelfstandige worden:

• Vraag een ondernemingsnummer aan bij de Kruispuntbank voor Ondernemingen (KBO). Om dit mogelijk te maken, moet je je eerst inschrijven bij een van de erkende ondernemingsloketten.
• Zorg voor een btw-nummer. Dat doe je door je ondernemingsnummer te laten activeren als btw-nummer.
• Sluit verplichte en aanvullende verzekeringen (aansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid ...) af.
• Ga na welke licenties en vergunningen je al dan niet nodig hebt.
• Open een (zakelijke) bankrekening.
• Sluit jezelf aan bij een sociaalverzekeringsfonds. Deze website helpt je op weg.
• Werk samen met een boekhouder en maak werk van je financiële administratie door middel van een boekhoudsoftwarepakket aan te kopen.

3️⃣ Voldoen aan fiscale en sociale verplichtingen als zelfstandige

Hiervoor gaan we er vanuit dat je een eenmanszaak opgericht hebt.

Btw:

Je bent in de meeste gevallen btw-plichtig. Je moet dus btw doorrekenen aan je klanten.

Als zelfstandig ondernemer moet je zelf ook btw betalen, maar die mag je in mindering brengen met de btw die je aangerekend hebt aan je klanten (btw-aftrek).

Om btw te betalen, moet je periodieke btw-aangiften indienen. Het verschil tussen de btw die je via je klanten ontving en de btw die je zelf betaalde, moet je doorstorten aan de btw-diensten.

Ligt je omzetcijfer niet hoger dan 25.000 euro exclusief btw, en heeft je activiteit niets te maken met het uitvoeren van werken in onroerende goederen, dan val je onder de btw-vrijstelling.

Sociale zekerheid:

Als zelfstandige moet je zelf voor je sociale zekerheid zorgen. Pensioenrechten opbouwen, uitkeringen krijgen bij ziekte en invaliditeit … Je bent er zelf verantwoordelijk voor door sociale bijdragen te betalen. Lees er meer over bij sociaal verzekeringsfonds Acerta.

Belastingen:

Wie een eenmanszaak heeft, doet elk jaar aangifte via de verplichte personenbelasting. Je zal belastingen moeten betalen op je netto beroepsinkomsten.

Dat is de som die overblijft na de verrekening van je beroepsinkomsten min je beroepskosten (aftrekbare kosten). Gebruik je een eenmanszaak om je bijberoep mee uit te oefenen, dan worden je loon als werknemer en de inkomsten uit je zelfstandig bijberoep samengeteld. In sommige gevallen kom je dan in een hogere belastbare schijf terecht ...

Opgelet: zelfstandig worden wil ook zeggen dat je bepaalde aanvullende belastingen zal moeten betalen. Dat gaat van gemeentebelasting tot een milieuheffing.

4️⃣ Kies een geschikte bedrijfsnaam

Als je een eigen bedrijf wil starten, moet je uiteraard een geschikte bedrijfsnaam kiezen. Je bent de bond zonder naam niet. 😜

Een passende bedrijfsnaam is heel belangrijk. Je bedrijfsnaam moet blijven hangen in de hoofden van je klanten, aantonen waarvoor je staat én professioneel overkomen.

Bij het kiezen van een bedrijfsnaam moet je rekening houden met het online luik van je zaak. Een eigen website of webshop is een grote must. Denk dus ook goed na over de domeinnaam (alles achter de www in de adresbalk) die bij je bedrijfsnaam hoort.

Een perfecte bedrijfsnaam bedenken waarvan de domeinnaam nog vrij is? Als je daar wat hulp bij nodig hebt, kan je onze bedrijfsnaam generator, ontworpen om unieke namen te creëren, gebruiken.

Vertel waar je bedrijf voor staat, selecteer de gewenste taal en experimenteer met stijl en type. Nadien genereert onze AI-tool bedrijfsnamen die in lijn liggen met wat jij gevraagd hebt.

Zo start je jouw eigen zaak met de juiste, memorabele bedrijfsnaam. Je krijgt allerlei unieke voorstellen. Met als kers op de taart: je ziet meteen of de bijhorende domeinnaam nog vrij is.

5️⃣ Zet je zaak op de kaart

Ben je goed voorbereid, is je planning in orde, heb je je door de papiermolen geworsteld? Hoogtijd om je zaak stiletjes aan te lanceren en promo te voeren.

Gebruik hiervoor sociale media, die kan je linken aan je website. Via kanalen als Instagram en Facebook kan je gratis of tegen een scherpe prijs reclame maken. Zeker in het begin zal je budgetvriendelijke manieren moeten zoeken om promo te voeren. Mond-tot-mondreclame is belangrijk, maar je kan ook flyeren, kleine promoacties op poten zetten ...

Eens je zaak op de rails staat, doe je er goed aan om te experimenteren met online marketing en advertenties. Tussendoor zal je moeten netwerken, de buitenwereld moet jou namelijk leren kennen.

Drie doeltreffende manieren om klanten aan te trekken:

• Doe aan e-mailmarketing door nieuwsbrieven en andere promomails te versturen naar abonnees. Als je dat op een professionele manier wil doen, gebruik je Flexmail. Als Combell-klant doe je dat op een heel voordelige manier.
• Zet de SEO-instellingen van je site of shop in orde. Door SEO te gebruiken scoor je in Google en krijg je op een organische manier verkeer op je website.
• Wie op termijn extra investeringen wil doen, kan starten met leadgeneratie. Met tools zoals Leadinfo ontdek je welke bedrijven jouw website bezoeken. Onze klanten mogen Leadinfo 14 dagen gratis testen en krijgen nadien zelfs 15% korting op de pakketten.

6️⃣ Vind de juiste balans tussen werk en privé

Misschien de moeilijkste horde om te nemen: hoe ga je het leven als zelfstandige combineren met je privéleven? Enerzijds is het een kwestie van 'al doende leert men', maar anderzijds is het belangrijk om op voorhand zicht te hebben op je dagplanning. Time management is daarom cruciaal. Vragen die je je moet stellen:

• Wanneer start en stopt je werkdag?
• Komt er een sluitingsdag?
• Wanneer ga je je boekhouding en administratie bijhouden?
• Op welke momenten ben je van plan om te rusten?
• Is je zaak te combineren met je gezinsleven, hoe zie je dat?
• ...

7️⃣ Durf bijsturen

Beginnen als zelfstandige ... Je hebt er waarschijnlijk een bepaald beeld over en bent vastberaden om je zaak op die manier te runnen. Klamp je toch niet te hard vast aan dat droomscenario. Bij zelfstandig worden horen (financiële) risico's en uitdagingen.

De kans is groot dat je, terwijl je al gestart bent als zelfstandige, bepaalde zaken zal moeten bijsturen en aanpassen. Misschien klop je teveel uren, of net te weinig, of misschien moet je toch sneller dan verwacht investeren in online advertenties ...

Laat je hierdoor niet uit je lood slaan. Durf bijsturen en laat je eigen zaak groeien op een manier die juist aanvoelt. Jij, en jij alleen, hebt alle touwtjes in handen. Remember? 😉

Veelgestelde vragen over zelfstandig worden